Soorten schade

Als je gehoor te vaak aan te hard geluid wordt blootgesteld kan blijvende schade ontstaan. De meest voorkomende soorten zijn:

Lawaaislechthorendheid
Deze vorm van gehoorschade wordt ook wel een ‘disco-dip’ genoemd. In de grafiek die aangeeft hoe goed je bepaalde toonhoogtes hoort (audiogram) zit namelijk precies een dip op 4000 hertz (Hz), de toonhoogte van spraak en muziek.

Tinnitus
Tinnitus is een verzamelnaam voor allerlei suis, piep, fluit of bromgeluiden die alleen voor de persoon zelf hoorbaar zijn. Het gaat om ‘schijngeluiden’, die ontstaan als je oren of gehoorzenuw uit zichzelf, zonder aanleiding, signalen doorgeven. In de hersenen krijgen die de betekenis ‘geluid’. De bekende piep in je oren na een avondje stappen is al een eerste teken van schade, ook als de piep de volgende dag (gelukkig) weer is verdwenen. Tinnitus kan allerlei oorzaken hebben, variërend van hoge bloeddruk tot infectieziekten. Het kan ook een bijwerking zijn van medicijnen. Maar lawaai is de bekendste boosdoener.

Hyperacusis
Overgevoelig voor alledaagse geluiden, zoals het uitruimen van de vaatwasser of het roeren met een lepeltje in een kopje. De werkelijkheid voor mensen met hyperacusis. De overgevoeligheid ontstaat doordat de oren hun ‘dynamische bereik’ hebben verloren. Ze kunnen zich niet meer instellen op snelle veranderingen in volume, waardoor geluiden keihard binnenkomen. Dat kan ook pijnlijk zijn. De aandoening kan verschillende oorzaken hebben, zoals hoofdletsel, bepaald medicijngebruik of een tumor in het hoofd. Maar de meest voor de hand liggende oorzaak is schade door te hard geluid.

Andere vormen van gehoorschade zijn diplacusis, waarbij je geluiden met je linker en rechter oor verschillend hoort. En distortie, waarbij je geluiden vervormd hoort, alsof je onder water bent.

Ouderdomsslechthorendheid
Naarmate je ouder wordt, krijgt je lichaam meer last van slijtage. Je gewrichten worden minder soepel, je huid krijgt rimpels. Ook je oren gaan achteruit. Het aantal trilhaartjes in je binnenoor dat nog goed werkt neemt af. De trilharen voorin het slakkenhuis, die de hoge tonen oppikken, zijn het kwetsbaarst. De terugval begint dus eerst bij de hoge tonen, al vanaf ongeveer je 20e levensjaar. Extra schade door hard geluid, die je in je leven oploopt, maakt straks je gehoor natuurlijk nog slechter. Een hoortoestel kan het geluid wel voor je versterken, maar als je bijna doof bent helpt versterking ook niet meer. De leefomgeving speelt ook nog een rol in mate van gehoorschade. Ouderen die in een stil gebied hebben gewoond horen vaak beter dan leeftijdgenoten die tussen machines, verkeer en muziek hebben geleefd.